Dialetto
bun 2023
Published
4 settimane faon
By
Nonnopipo
Un altr’ ann l’ è in viá ch’al finissa e cumencia un ann növ …
… però, giüst par fa un po’ al sufistich e par mia passà da smorbi, sarissi cuntent anca d’ un ann da secunda man.
Si … insuma, mè ’s poda dì, ècu: vün da cui giá duvrá.
Un ann giamò ténc e liss cume i calson cört chi purtavan indoss una volta, un ann un po’ bulà e sgarblá ‘mè i ginöcc strüsà sü la tèra d’un campètt dal fulbar in periferia, un ann immarlatá ‘mè la roda d’ una biciclèta ch’ l’è ‘pena passà in mès dla palta. Am piasarissa anca ch’ al pudissa véss lungh ‘mè i eran lungh i ani una volta, quand i finivan pü parchè is misürvan mia cüntand i dì che i passavan, ma guardand i stagiòn che cambiavan dasiòt dasiòt, sensa prèssa, mia ‘mè dèss che sa scunfundan tra da lur.
Am piasarissa un ann cun al giasc da dicembar fin genár e magari un toch da febrar,
cun i candilö tacà suta i grundón e i foss gelà da un giasc spèss quatar dit, indua as faseva scülgarola.
La primavera pulida e fresca, quand i rundanin, d’un ann a l’altar, ti a cunussevi vün par vün.
E pö un’ està cun i tempural a rump la calùra, intrament che i cuntadin guardavan cun la man tacá la frunt da quala diression muntava sü al négar e disevan : ” se ‘l tempural al vegna dla muntagna, ciapa la sapa e va in campagna, ma se al munta dal Munfrá ciapa la sapa e scapa a cá” … un para d’uri e un mèss litar al circul e pö i turnavan indré a finí la giurná, mia cume dess che un’ ura d’acqua la fa disastar.
Pö rivava l’ autün, duls ‘mè ‘ l must d’ üga pistá cunt i pè e cunt i scussalin ligà dal fioch blö suta al barbarott, inissiava la scola … e anca al campiuná dal fulbar … dèss inveci la prima partida la fann dré feragust, quand la gent l’è al mar e in muntagna… mah!!!!
E già ch’ i son tirà man al fulbar, i darissi un toch da vita par respirá ancura una volta l’ aria dl’ Alcarotti, l’aria d’ una partida dal campiuná dal mè Nuara … magari insèma i mè amis d’incö, e fass bagná sensa nacorgias dla nebia cume cula d’una volta, che tacá la rét dla cinta la diventava grighèra … ecco, vürarissi un ann cusí, cume cui che mai pü turneran indrera … un ann növ ma vécc … insuma, par mia fala lunga, un ann püssè giüst e unèst … indua chi l’è bianch ‘mè la fioca e chi l’ è negar cume i nivli che i hin in vià a purtà al tempural, i podan sta insèma dentar la stèss almanàch.
E pö un pensier i la dedichi a la mè squadra dal cör che par püssè d’ un sécul l’è traversà la vita d’una cità e dla sò pruvincia sensa mai cambià la facia, sempar lé, da quand l’è nassü fin rivà a un quai ann fa, quand un brav om l’è decidü che tüti i sò tifus i avrian pudü andà ancura in gir a testa alta e cun la schéna dritta. Grassie Sciur Ferranti, giügastron d’un milanes simpaticamént un po baüscia, che di volti a la spara püssè grossa da cula ch’ l’è, ma che ti sè vursü sumenà speransa e urgoli in cula tèra rigugliusa che tri raspatéc, sensa anima nè vargogna, i hin stai bon da sügà cume gnanca al Tardubi di sti temp. Sti tranquil, prima o pö tüt av turnerà indré, brüta maniga da vigliacòn, che i si scapà in mès dla not da scundòn, cume cui lévri che i curan parchè dréra gh han la vulp che la senta l’udùr dla vostra rassa carogna.
E prima da sarà sü al libar di augüri, un pensér i la riservi a tüti cui barlafüs che anca dopu tüt cul che l’è capità al nostar Nuara i hin ancura chì a scriv cunt al cör in man inveci che la pèna, süi pagini da stu blog.
Par ültim, a la fin dla féra, im senti da ringrassià e fà tanti augüri a tüti cui tifùs che i mòlan mia d’un milìm, e che tüti i volti che giöga al Nuara i hin sempar present, e di volti anca luntan da Nuara, par fa si che al nostar cör al poda cuntinuà a batt par cula maja, che l’è diventà nostra dopu che i suma rubà un toch da cul cél che i nostar sògn i hin culurà d’azzurro.
Forsa Nuara tüta la vita
Nonnopipo
Novara perchè è la mia città, il Novara calcio perchè è la squadra della mia città, il dialetto perchè se il futuro è una porta il passato è la chiave per aprirla. Forsa Nuara tüta la vita.

Scelti per te

Quand im trovi al Piola, che l’è la mè secunda ca, e senti parlà al dialèt, istintivament im volti a la ricerca da chi, in cul precis mument, l’è dré parlal.
Un po’ cume quand tit trovi luntan da Nuara, o adiritüra a l’estero, e at capita da sentì cula lengua cusì particular.
Ti vurarji sübit identificà al “pruprietari” da sta parlada, füssa mia d’ altar par ribadigh, urgugliusament la stessa pruveniensa e la cundivision sulidal dl’ identich idioma.
Parchè nüm, che i parluma al dialèt, i suma sicürament da Nuara, o quantumenu i n’ uma respirà l’aria fin da fiulìn.
Ti sculti cula parlada cusì particular, che g’ ha mai schiscià l’öcc a la réal Türin, e l’è luntanissima par cadensi e armunii a la püssè renta a nüm Milan, che sübit la ment la va a verificà se l’esista una quai cunuscensa cunt al tipu che ti gh è d’innai, süperand int un santi e amen tüti cui inütil cunvenevul.
Suma da Nuara, a basta cul, l’è una carta d’identità a pèl, ansi, a lengua, una testimuniansa a cel düèrt, e l’è sè cusì.
E sübit ti entri in sintunia cun ‘sta persuna, purtatur san da nuaresità, ambasciatur storich e cultüral e, ‘diritüra, Ministar di esteri dla to cità. Chissà se i Sindich che i hin guvernà Nuara eran, o i hin bon da parlà al dialèt? Da vün son sicür, l’era al Lisandar Bermani, che l’è scrivü di puesii che quand ti a légi it fan gni sü la pèl d’oca!!
Inveci al Sciur Nissün che ti ghè davanti al parla un dialèt cun la certificassion da madre lengua nuaresa.
Ma gh è un particular, che püssè da qualsiasi altra cundivision teriturial, e püssè da qualsiasi legàm pulitich, agh i identifica cume citadin dla santa madre patria nuaresa, as manifesta quand ti vegni a savé che al fradèl che ti gh è davanti l’è, anca lü, un tifus dal Nuara Calcio 1908: 1908 parchè nüm i s’evan mai falì, fin a quand una brüta rassa da manigold, nissün da Nuara, l’è pensà ben da fa sciüstrina di nostar sentiment e dla nostra storia. I cinés i disan da sétat sü la riva dal fiüm e spétà cun passiensa che, prima o pö, al cadavar dal to nemìs al passa. E cusì, par furtüna e giüstissia, ho legiü sta matina prestu, che la Guardia da Finansa gh ha pensà lé a dagh la pussibilità a l’ültim rivà da sta quadrascia da vigliacòn, d’ avegh tantu temp a dispusission pa imparà a légg e parlà al nuares, sbatandal in galéra. Che bèla nutissia, anca se, a dì ‘l vér, i provi un sentiment da tristèssa mis-cià a rabbia.
Ma lassuma pèrd sta brüta storia e turnuma al nostar amìs, che cume tì al ricorda al prufüm di ass da legn bagnà dla cürva dal mercà, che d’ invernu i giasciavan, e suta al prim sul dla primavera, i rinsecchivan fin al punto da büsgat al cü suta furma da schégia. Tai lì i dü nuares d’una certa età che in mèss d’ una strà i ricordan i giügadur che i hin fai part dla vita da tüti e dü, ben sètt sü vündas i eran nuares!!, al Tato Lena, al Canto, Mascheroni, al Lüisin Giannini, al Renatino Gavinelli supranuminà la freccia da Catignaga, al Testa Celestino da Cameri e cul che ancura incö l’è cunsiderà la bandiera dal Nuara, profugo dl’ Istria, ma nuares a tuti i efètt: al grand Nini Udovicich.
E cusì, cun un ricord dréra l’altar, i finissan par pruvà cumussion quand as va a finì a parlà dal President da cul Nuara, al geometra Santino, si, Santin e bom, parchè vün da famiglia ti la ciami mia par cugnom.
Is lassan dopu un po’, cinq, dés minut, forsi un’ura ‘bundanta, ma gh ha mia impurtansa. I s’ han mia scambià al numar dal telefono e gnanca i nom … l’è bastà sentì girà par aria una quai parola in dialet nuares par demulì qualsiasi mür, qualsiasi barriera: in fund a basta poch quand l’è tantu cul che ti gh è in man e int al cör. L’è stai sè truvas e cunussas luntan da Nuara par ricurdà l’Alcarotti e cui ass bagnà cunt una quai a-scheggia che ta spungeva la pèl dal cü.
‘Dèss al Piola l’ è tüt fudrà da pultruncini che mì i cuntinui a ciamà scagnìn, e al dialèt l’è sempar püssè rar sentil parlà, testimuniansa sincera che al témp al passa e i tradission is trasfurman in ricord, ma una speransa am piasarissa cultivà cun tenerèssa: che un dumàn, tra tantu temp, al nostar President dal Nuara “Fulbar Clab” la ciamaruma madumà cunt al sò nom, Massimo, cusì cume i ciamavan Santìn cul che l’è stai al mè President.
L’è l’augüri püssè sincer che igh podi fa.
E dopu che i dü nuares i s’ han salüdà e i hin andai ognün par la so strà, al durs dla man al va a sügà l’ümid di öcc, intrament che al cör e l’anima i süssüran cun infinì amur: “forsa Nuara tüta la vita”.
Nonnopipo

Im caci dré a scriv una puesia, int la lengua dla mè gent
una puesia che la parla un po’ da tütt e un po’ da gnent
una puesia nè lunga nè cörta che ti la podi anca cantà
cun i paroli d’ una cüntula che ti fè sveltu a imparà
una puesia d’ una volta, mia a culùr ma in bianch e negar
che mia tüti hin bon da légg chi l’è camuff e chi l’è alegar
nè sustansiusa nè mudesta un po’ liscià un po’ rüghénta
nè trop giascià a temperatüra ambient, da sicür mia sbruiénta
un po’ büsarda e un po’ canaja e di volti fin trop sincera
prufümà ‘mè un filon da pan che al düra fin a sera
grisa cume al duvria véss un nuembar un po’ nebiùs
cargà da dulsa nustalgia, ‘mè i ricord alegar e dulurùs
legéra ‘mè ‘na falüspa da paia ch’ la vula int la turmenta
sensa pretesi da véss bèla a la sveltina ma anca lenta
una puesia che ‘nt i so rimi la ricorda la mè Nuara
al so dialèt e la so gent, generusa e mai avara
una squadra e la so maja cunt un balòn da pià a piscià
un culùr ‘mè cul dal cél da restà fin a-stracüntà
‘dèss che certa brüta gent lè turnà dentar la fogna
se i duvissan fas véd ancura i a niguma dent l’Agogna
e al nuares, i la savuma, al g’ha lunga la memoria
e sta brüta e spurca storia la resista int la memoria
parchè al cör al pica fort quand al veda stu culùr
ch’ al fa viscà una lampadina alimentà dal nostr’ amùr
e ‘dèss che ‘l magòn al riva e ‘l trova pü ‘na via d’uscita*
Nonnopipo av dà un basìn e … “forsa Nuara tüta la vita”.
Nonnopipo
*Licenza poetica esatto sarebbe “surtì”

Non traduco mai in italiano le mie poesie dialettali, ma questa volta faccio un’ eccezione affinché possa arrivare a tutti in modo chiaro, ad alcuni farà piacere ad altri forse no. Non si può piacere a tutti.
L’è una storia un po’ trop lunga par cüntala in puesia
ma una rima dréra l’altra, pü nissün la porta via.
L’era dré rivà l’autün, incertèssi e delüsion
parchè una maniga ‘d balurd l’è büsgà al nost balòn
Sensa pietà nè sentiment, al püssè unèst l’è un disgrassià
da mis-ciai insèma al rüt, in mèss d’un camp a cuncimà.
Ma lassuma sta sta gent, se de no am végn da tra sü
che a mètagh i man indoss ti a tirarji via pü
La memoria i la san tüti, g’ ha un’ inissi e mai una fin
e da sti quatar carugnon, is ricurdaràn anca i fiulin
Scüsim la sfogu anca parchè, custi chi hin dì da festa
scancelarò sti piöcc dal lüff, che im viundan par la testa
par fa dal post a un brav om, che cun curagg e cun ardùr
l’è pruvà a restitüì a tüti, dignità speransa e unùr
e dal Nuara a l’ha dimustrà, al sarà sempar al prim murus
e mi i speri che prestu o tardi, al diventarà anca al so spus
cul ch’ l’è fai al Sciur Ferranti, s’ ha infilà dentar la storia
e Nuara e i nuares tantu lunga g’ han la memoria
e par mia dismentigà al Di Bari, un pensier al diretur
che curénda dréra al temp, l’è creà un capulavur
grassie ai magaté, e un quai vigiot ch’ l’è rifilà un quai pé ‘nt al cü
in sta categuria vuncia e scarusa, igh turnuma propi pü
grassie anca al Marchionni, ch’ l’è pià in man sta caruana
e l’è fai da parafülmin a püssè d’ una scalmana.
grassie a tüta cula gent, che l’è sgübà dür par al Nuara
gent che ‘nt’al cör la purtarà, al ricord d’ un’alba ciara
grassie propi a tüti quanti, dai distinti a la tribüna
anca a tüti i criticòn che i na perdunan mia vüna
E s’ l’è vera che da sempar, i migliur i stan in fund
un grassie ai NUARES, un grassie gross cume l’è ‘l mund
Nonnopipo
È una storia un po’ troppo lunga per raccontarla in poesia
ma una rima dietro l’ altra, più nessuno la porta via
Stava arrivando l’autunno, incertezze e delusioni
perchè un gruppo di gente senza scrupoli ha bucato il nostro pallone (metafora)
Senza pietà nè sentimento, il più onesto è un disgraziato
andrebbero mischiati insieme al letame, in mezzo a un campo a concimare
Ma lasciamo stare sta gente, se no mi viene da vomitare
che a mettergli le mani addosso non le tireresti via più
La memoria lo sanno tutti, ha un inizio e mai una fine
e di questi quattro carognoni, si ricorderanno anche i bambini
Scusatemi lo sfogo anche perchè questi sono giorni di festa
cancellerò questi pidocchi del lupo*, che mi girano per la testa
per far posto a un bravo uomo, che con coraggio e con ardore
ha provato a restituire a tutti, dignità speranza e onore
e del Novara lo ha dimostrato, sarà sempre il primo fidanzato
e io spero che presto o tardi diventerà anche il suo sposo
quello che ha fatto il Signor Ferranti, si è infilato dentro la storia
e Novara e i novaresi assai lunga hanno la memoria
e per non dimenticare il Di Bari, un pensiero al direttore
il quale correndo dietro al tempo, ha creato un capolavoro
grazie ai giovani giocatori e a qualche vecchietto che a loro avrà rifilato qualche scarpata nel culo
in questa categoria unta e sporcacciona (a qualcuno non piacerà questo termine, pazienza!) non torneremo proprio più
grazie anche a Marchionni che ha preso per mano questa carovana
e ha fatto da parafulmine a più di un fulmine
grazie a tutta quella gente che ha lavorato duro per il Novara
gente che nel cuore porterà il ricordo di un’ alba chiara
grazie proprio a tutti quanti dai distinti alla tribuna
anche a tutti i criticoni che non ne perdonano mai una
E se è vero che da sempre, i migliori stanno in fondo
un grazie ai NUARES, un grazie grosso come il mondo.
Nonnopipo
*semi di cespuglio di bosco a doppia punta, particolarmente odiosi, che si attaccano ai vestiti
Cerca nel blog
NSN on Facebook

Telegram

Cambiaste un Borto por un Spalluto, Cambiaste un Ranieri por un Di Munno

La VIDEO-MOVIOLA di Novara-Pro Vercelli

Il mercato e la matematica

La VIDEO-MOVIOLA di Virtus Verona-Novara

Tutto è bene quel che finisce, Bena

Gli amici sono diventati nemici, i nemici sono diventati amici

Grande è la confusione sotto il cielo, quindi la situazione è una merda

Nuovi testicoli cercasi disperatamente

La Partita

Lascia un commento