Quand im trovi al Piola, che l’è la mè secunda ca, e senti parlà al dialèt, istintivament im volti a la ricerca da chi, in cul precis mument, l’è dré parlal.
Un po’ cume quand tit trovi luntan da Nuara, o adiritüra a l’estero, e at capita da sentì cula lengua cusì particular.
Ti vurarji sübit identificà al “pruprietari” da sta parlada, füssa mia d’ altar par ribadigh, urgugliusament la stessa pruveniensa e la cundivision sulidal dl’ identich idioma.
Parchè nüm, che i parluma al dialèt, i suma sicürament da Nuara, o quantumenu i n’ uma respirà l’aria fin da fiulìn.
Ti sculti cula parlada cusì particular, che g’ ha mai schiscià l’öcc a la réal Türin, e l’è luntanissima par cadensi e armunii a la püssè renta a nüm Milan, che sübit la ment la va a verificà se l’esista una quai cunuscensa cunt al tipu che ti gh è d’innai, süperand int un santi e amen tüti cui inütil cunvenevul.
Suma da Nuara, a basta cul, l’è una carta d’identità a pèl, ansi, a lengua, una testimuniansa a cel düèrt, e l’è sè cusì.
E sübit ti entri in sintunia cun ‘sta persuna, purtatur san da nuaresità, ambasciatur storich e cultüral e, ‘diritüra, Ministar di esteri dla to cità. Chissà se i Sindich che i hin guvernà Nuara eran, o i hin bon da parlà al dialèt? Da vün son sicür, l’era al Lisandar Bermani, che l’è scrivü di puesii che quand ti a légi it fan gni sü la pèl d’oca!!
Inveci al Sciur Nissün che ti ghè davanti al parla un dialèt cun la certificassion da madre lengua nuaresa.
Ma gh è un particular, che püssè da qualsiasi altra cundivision teriturial, e püssè da qualsiasi legàm pulitich, agh i identifica cume citadin dla santa madre patria nuaresa, as manifesta quand ti vegni a savé che al fradèl che ti gh è davanti l’è, anca lü, un tifus dal Nuara Calcio 1908: 1908 parchè nüm i s’evan mai falì, fin a quand una brüta rassa da manigold, nissün da Nuara, l’è pensà ben da fa sciüstrina di nostar sentiment e dla nostra storia. I cinés i disan da sétat sü la riva dal fiüm e spétà cun passiensa che, prima o pö, al cadavar dal to nemìs al passa. E cusì, par furtüna e giüstissia, ho legiü sta matina prestu, che la Guardia da Finansa gh ha pensà lé a dagh la pussibilità a l’ültim rivà da sta quadrascia da vigliacòn, d’ avegh tantu temp a dispusission pa imparà a légg e parlà al nuares, sbatandal in galéra. Che bèla nutissia, anca se, a dì ‘l vér, i provi un sentiment da tristèssa mis-cià a rabbia.
Ma lassuma pèrd sta brüta storia e turnuma al nostar amìs, che cume tì al ricorda al prufüm di ass da legn bagnà dla cürva dal mercà, che d’ invernu i giasciavan, e suta al prim sul dla primavera, i rinsecchivan fin al punto da büsgat al cü suta furma da schégia. Tai lì i dü nuares d’una certa età che in mèss d’ una strà i ricordan i giügadur che i hin fai part dla vita da tüti e dü, ben sètt sü vündas i eran nuares!!, al Tato Lena, al Canto, Mascheroni, al Lüisin Giannini, al Renatino Gavinelli supranuminà la freccia da Catignaga, al Testa Celestino da Cameri e cul che ancura incö l’è cunsiderà la bandiera dal Nuara, profugo dl’ Istria, ma nuares a tuti i efètt: al grand Nini Udovicich.
E cusì, cun un ricord dréra l’altar, i finissan par pruvà cumussion quand as va a finì a parlà dal President da cul Nuara, al geometra Santino, si, Santin e bom, parchè vün da famiglia ti la ciami mia par cugnom.
Is lassan dopu un po’, cinq, dés minut, forsi un’ura ‘bundanta, ma gh ha mia impurtansa. I s’ han mia scambià al numar dal telefono e gnanca i nom … l’è bastà sentì girà par aria una quai parola in dialet nuares par demulì qualsiasi mür, qualsiasi barriera: in fund a basta poch quand l’è tantu cul che ti gh è in man e int al cör. L’è stai sè truvas e cunussas luntan da Nuara par ricurdà l’Alcarotti e cui ass bagnà cunt una quai a-scheggia che ta spungeva la pèl dal cü.
‘Dèss al Piola l’ è tüt fudrà da pultruncini che mì i cuntinui a ciamà scagnìn, e al dialèt l’è sempar püssè rar sentil parlà, testimuniansa sincera che al témp al passa e i tradission is trasfurman in ricord, ma una speransa am piasarissa cultivà cun tenerèssa: che un dumàn, tra tantu temp, al nostar President dal Nuara “Fulbar Clab” la ciamaruma madumà cunt al sò nom, Massimo, cusì cume i ciamavan Santìn cul che l’è stai al mè President.
L’è l’augüri püssè sincer che igh podi fa.
E dopu che i dü nuares i s’ han salüdà e i hin andai ognün par la so strà, al durs dla man al va a sügà l’ümid di öcc, intrament che al cör e l’anima i süssüran cun infinì amur: “forsa Nuara tüta la vita”.
Nonnopipo
Lascia un commento